اگر تابش خورشید به طور نامساوی به سطح ناهموار زمین برسد سبب ایجاد تغییرات دما و فشار می‌گردد و در اثر این تغییرات باد به‌وجود می‌آید.
در ضمن به دلیل حرکت وضعی زمین، اتمسفر کره زمین، گرما را از مناطق گرمسیری به مناطق قطبی انتقال می‌دهد که این موضوع هم باعث به‌وجود آمدن باد میشود.
جریان اقیانوسی نیز به صورت مشابه عمل کرده و عامل 30 انتقال حرارت کل در جهان است.
با این وجود سهم انرژی باد در اقتصاد انرژی کشورهای مختلف متفاوت است. پس از آزمایشات عملی فراوان، مهندسان به این نتیجه رسیده اند که میانگین سرعت باد برای به صرفه بودن تبدیل انرژی باد به برق حدود 23 کیلومتر در ساعت است.
میانگین سرعت باد در برخی از کشورها 16 کیلومتر در ساعت است. به علت دسترسی آسان به باد با دوام و همیشگی، برخی شرکت‌ها نصب دستگاه بادی را در مناطق دور از ساحل مد نظر دارند.
براساس یک قانون طبیعی سرعت باد در نواحی پهناور با عرض جغرافیایی افزایش می‌یابد بنابراین مکان‌های مناسب برای دستگاه‌های بادی بالای تپه‌های گرد و صاف، دشت یا سواحل باز و فواصل کوهی که مثل قیف عمل می‌کنند هستند. از انرژی باد می‌توان توسط توربین‌های بادی، برق تولید کرد.
راندمان این ماشین‌های بادی 30 تا 40 درصد است که از نیروگاه‌های فسیلی با راندمان 30 تا 35 درصد بالا‌تر است ولی بهره‌وری آنها به میزان و سرعت باد بستگی دارد. یعنی اینکه یک توربین بادی نمی‌تواند در طول سال به طور 24 ساعته کار کند و این یک نقطه ضعف است.
ولی با این حال از لحاظ اقتصادی، خبرهای خوب زیادی برای انرژی بادی وجود دارد، نخست آن که یک دستگاه (توربین) بادی بسیار ارزان‌تر از دستگاه انرژی موسوم از نظر ساخت، ساخته میشود.
دیگر آنکه هزینه تولید برق از طریق نیروگاه‌های بادی در دو دهه گذشته به طور برجسته‌ای کاهش یافته است. برق تولید شده توسط باد در سال 1975، 30 سنت برای هر کیلو وات ساعت بود، اما حالا به کمتر از 5 سنت رسیده است. توربین‌های بادی جدید این رقم را کمتر هم خواهند کرد.
از سال 1990، به علت دیدگاه محیط‌زیستی انرژی باد بسیار مورد توجه قرار گرفت، زیرا باد سوخت پاکی می‌باشد و هیچ آلودگی آبی و هوایی نیز ایجاد نمی‌کند.
در ارزیابی نیروگاه‌های بادی، هزینه‌ها و درآمدهای طرح، مدت زمان برگشت سرمایه، قیمت انرژی الکتریکی تولیدی و نرخ بازده داخلی سرمایه، شاخص‌های نهایی برای مقایسه کامل مولفه‌های مختلف هستند.
از آنجا که برای گسترش سیستم عرضه انرژی الکتریکی توسعه پایدار تعقیب میشود باید تمام هزینه‌ها و منافع اجتماعی هر مولد را مد نظر قرار داد.
در حال حاضر بزرگترین توربین بادی دنیا با تیغه‌هایی که حدود 87 متر قطر دارند به نام Vestas معروف است این توربین در غرب شهر تراورس میشیگان در ارتفاع 96 متری از زمین قرار دارد که خود از شاهکارهای مهندسی در این زمینه است.
در حال حاضر بزرگترین شرکت‌های سازنده توربین بادی جهان سه شرکت عظیم وستاس، انرکون و شرکت NEG مایکون هستند که به ترتیب 3/23، 6/14 و 4/12 درصد از بازار جهان را در اختیار دارند. آلمان به عنوان الگویی پیش‌رو در عرصه تکنولوژی توربین‌های بادی و بزرگترین تولید کننده برق از باد در جهان شناخته میشود.
در حال حاضر در کشورهای زیادی از توربین‌های بادی استفاده میشود که در این زمینه هلند، دانمارک و بعضی از کشورهای دیگر اروپایی رکورددارند.
صنعت انرژی باد منابع اقتصادی و اجتماعی مختلفی را به همراه دارد که عبارتند از:
- نداشتن هزینه‌های اجتماعی، این هزینه‌ها در تمام گزینه‌های متعارف انرژی (فسیلی) وجود دارند.
- کاهش اتکاء به منابع انرژی وارداتی. این مسئله یکی از مهم‌ترین دلایل رویکرد کشورهای صنعتی به انرژی‌های تجدید‌پذیر و انرژی باد است.
- تقویت ساختار اجتماعی و اقتصادی مناطق روستایی به دلیل ماهیت انرژی باد که به تولید غیرمتمرکز و اغلب نقاط دورافتاده و روستایی می‌پردازد. توسعه این صنعت چه در کشورهای سرمایه‌داری و پیشرفته و چه در کشورهای در حال توسعه تحولات و پیشرفت‌های آشکاری را در مناطق روستایی به دنبال خواهد داشت.
- اشتغال‌زایی، ایجاد شغل این صنعت در میان دیگر صنایع انرژی از همه بیشتر است.
ایده‌ای در دنیا وجود دارد که تولید انرژی از سوخت‌های غیرفسیلی یک هنر است.
زیرا هم ظرافت‌های یک تکنولوژی تقریباً بالا را داشته و از طرفی موجب صرفه‌جویی فرآورده‌های نفتی و مشتقات آن به عنوان سوخت میشود. در ضمن در سالم‌سازی محیط‌زیست بسیار تأثیرگذار است.
البته باید گفته شود که بسیاری از کشورها راه بسیار طولانی جهت استفاده از انرژی باد دارند ولی بعضی از کشورهای در حال توسعه پیشرفت‌های خوبی در این زمینه داشته‌اند. چین مثال خوبی در این زمینه است.
در حال حاضر 43 ایستگاه تولید انرژی باد در چین وجود دارد که سالانه 760 هزار کیلو وات انرژی تولید می‌کنند. تولید انرژی باد در چین طی سه سال گذشته به میزان 16، 21 و 34 درصد افزایش داشته و انتظار می‌رود انرژی باد در این کشور تا سال 2020 به 40 میلیون کیلو وات برسد.
اگر این امر تحقق یابد باد که در حال حاضر دوازدهمین منبع انرژی در چین است در جایگاه سومین منبع تأمین کننده انرژی چین قرار خواهد گرفت. ذغال سنگ، نفت و انرژی هسته‌ای سه منبع نخست تأمین انرژی در حال حاضر هستند.
بر طبق گزارش انجمن صنایع انرژی‌های تجدید‌پذیر چین تولید انرژی از طریق باد در این کشور تا سال 2050 میلادی به 400 میلیون کیلووات برسد. ایران هم در این زمینه سرمایه‌گذاری کرده و در حال حاضر سایت‌های بادی منجیل و رودبار از پروژه‌های مهم انرژی بادی ایران است.
